‘Nusret Mayın Gemisi ‘orijinal’ değil’

Mersin Limanı’nda kaderine terk edilen Çanakkale Savaşları’nın simgesi Nusret Mayın Gemisi’nin orijinal Nusret Mayın Gemisi olmadığı iddia ediliyor. Bu konuda Genelkurmay Başkanlığı ve arkeologlarca hazırlanmış iki rapor var.

Mersin Limanı’nda kaderine terk edilen Çanakkale Savaşları’nın simgesi durumundaki Nusret Mayın Gemisi’nin, 18 Mart Deniz Savaşı’nda müttefik donanmasını dağıtan ve savaşın kaderini değiştiren gerçek Nusret Mayın Gemisi olmadığı belirtiliyor. Deniz Kuvvetleri Komutanlığı tarafından hazırlanan raporda “müteaddit defalarca el değiştiren ve geçen yıllar içerisinde sadece omurgasının bir bölümü ve birkaç parçası haricinde Nusret Mayın Gemisi’nin hiçbir orijinal yanı bulunmadığı”na dikkat çekiliyor. Geminin yeniden inşasının mümkün olmadığı ve tarihi açıdan değer taşımadığı da belirtilen raporda, geminin orijinal birkaç parçasının sökülerek ‘hurda yapılmasının uygun olduğu’ vurgulanıyor.

Genelkurmay Başkanlığı’nın bu raporu üzerine gemiyi hurdaya çıkarmak için harekete geçen Kültür Bakanlığı da Nusret Mayın Gemisi’nin ‘orijinal’ olup olmadığını arkeologlarına inceletti. Mersin Müzesi arkeologlarınca hazırlanan raporda da geminin orijinalliğinin olmadığı belirtildi. Müze müdürlüğü arkeologları Yaşar Ünlü, Tanses Paydak ve Mehmet Şener’in hazırladıkları raporda, ‘’Gemi bir hurda yığını halindedir ve hiçbir özelliği kalmamıştır.’’ deniliyor. Savaş gemisi olarak hizmet dışı bırakıldığı 1957 yılından sonra geminin 1966, 1982 ve 1987 yıllarında tadilat gördüğü ve orijinalliğini kaybettiği belirtilen raporda, boyalarının döküldüğü, demir aksamının yer yer çürüdüğü ve bir demir yığını durumunda olduğu kaydedildi. Geçen zaman ve gördüğü tadilatlar nedeniyle hiçbir orijinalliği kalmayan geminin adı da ‘’Kaptan Nusrat’’ olarak değiştirildi. Bu arada ‘’Kaptan Nusrat’’ın Mersin Limanı’ndaki misafirliği de zora girdi. Mersin Liman Başkanlığı, geminin bir an önce limandan ayrılmasını istiyor.

Bu amaçla bir süre önce Kültür Bakanlığı ile Tarsus Belediyesi arasında yapılan bir protokolle Tarsus Belediyesi’ne devredilerek ‘jilet’ olmaktan kurtarılan Nusret Mayın Gemisi, restore edilerek ilçede halka açık bir alanda sergilenecekti. Ancak gerek restorasyonu, gerekse geminin Mersin Limanı’ndan alınarak Tarsus’a götürülmesi çok büyük bir maliyet gerektirdiği için bu da mümkün görünmüyor. Ve Nusret Mayın Gemisi’nin Mersin Limanı'ndaki sessiz bekleyişi devam ediyor.

7 Mart’ı 8 Mart’a bağlayan gece (1915) Boğaz’a mayın döşeyerek savaşın kaderini değiştiren ve ‘Çanakkale Zaferi’nin kazanılmasında büyük rol oynayan Nusret Mayın Gemisi, 1912 yılında Almanya’da özel olarak inşa edilmişti. Dar alanlarda kolayca manevra yapabilme özelliğine sahip olan gemi, az su çektiğinden dolayı da mayın alanları üzerinde güvenle dolaşabiliyordu.

Geminin 7 Mart 1915’te Çanakkale Boğazı intikal rotalarına paralel olarak döktüğü mayınlar, 18 Mart 1915 günü dünya tarihinin sayılı dönüm noktalarından birini belirledi. Bütün ışıklarını söndüren, kıvılcım atmasın diye ocaklarını bastıran Nusret Mayın Gemisi, Karanlık Liman’a paralel olarak 100’er metre aralıklarla ve suyun 4,5 metre altında 26 mayını büyük sessizlik içinde döktü. Bu mayınlara ilk çarpan Bouvet zırhlısı iki dakika içinde sulara gömüldü. Onu Türk topçusunun ateşiyle Bouvet, Irressistible, Ocean zırhlıları takip etti. Ve dünyaya ‘Çanakkale geçilmez’ dedirten destan burada yazılmaya başlandı.

Abdullah Kılıç / İstanbul

19.03.2002

 
 

Copyright© 1995-2002 Feza Gazetecilik A.Ş. / Çobançeşme Mh. Kalender Sk. No: 21 34530 Yenibosna / İstanbul
Tel:+90 (212) 639 34 50 (pbx)  Fax: +90 (212) 652 24 23  e-posta: mailto:okurhatti@zaman.com.tr?subject=Okur Hatti...
Bu site Zaman Gazetesi Bilgi İşlem ve Internet Servisi tarafından hazırlanmaktadır.